Wat zijn aaltjes?

Heb je last van insecten? Aaltjes kunnen worden gebruikt om op een natuurlijke manier verschillende soorten insectenlarve te bestrijden. De parasieten kunnen worden ingezet om op biologische wijze plagen te bestrijden van onder andere rouwvliegjes, emelten, engerlingen, rupsen en kevers.

In dit artikel vertellen we je alles over wat je moet weten over aaltjes. We leggen precies uit wat aaltjes zijn en hoe ze eruitzien. Daarnaast leggen we uit hoe en wanneer je ze kunt gebruiken bij het bestrijden van insecten.

Wil je direct aan de slag met het bestrijden van kruipende insecten? In onze webshop vind je vrijwel alles wat je nodig hebt voor een snelle en effectieve bestrijding.

Wat is een aaltje?

Aaltjes zijn kleine, langwerpige wormen die behoren tot de groep rondwormen (nematoden). In de wetenschap zijn er circa 25.000 soorten nematoden beschreven. Naar schatting zijn er meer dan 10 miljoen soorten soorten. Plantenparasitaire rondwormen worden meestal aaltjes genoemd.

Parasitaire rondwormen spelen een belangrijke rol in het ecosysteem. Zo helpen ze met het recyclen van organisch materiaal doordat ze zich voeden met bacteriën, schimmels en andere micro-organismen. Hierdoor dragen ze bij aan de afbraak van dood organisch materiaal, wat de bodemvruchtbaarheid bevordert. Hierdoor worden aaltjes ingezet in de biologische landbouw.

Aaltjes kunnen ook worden gebruikt voor het bestrijden van plagen. Sommige soorten voeden zich met schadelijke insectenlarven. Hierdoor kunnen de parasitaire wormen worden ingezet voor een natuurlijke bestrijding. Aaltjes kunnen onder andere worden gebruikt tegen rouwvliegjes, emelten, engerlingen, rupsen en kevers.

Hoe zien aaltjes eruit?

Aaltjes zijn minuscuul klein. Afhankelijk van de soort zijn ze 0,3 tot 0,7 mm groot. Hierdoor kun je ze met het blote oog niet zien. Alleen met een microscoop kun je de parasieten waarnemen. Van nature leven aaltjes in de bodem. Per vierkante meter kunnen er wel een miljoen aaltjes aanwezig zijn.

De aaltjes worden gekenmerkt door een langwerpige en cilindrische vorm. Ze zijn meestal dun en doorschijnend. Aaltjes hebben een puntige kop aan het ene uiteinde en een stompe achterkant aan het andere uiteinde.

Hoe lang leven aaltjes?

Aaltjes zijn zeer veerkrachtig en hebben het vermogen om zich aan te passen aan de omgeving. Hierdoor zijn ze in staat om in extreme omstandigheden te overleven. De levensduur is overigens wel afhankelijk van het soort nematode.

Vrijlevende nematoden leven in de grond en hebben niet per se een gastheer (zoals een insect of plant) nodig om te kunnen overleven. Ze voeden zich met schimmels en bacteriën die ze in de bodem tegenkomen. Vrijlevende nematoden kunnen tot wel 1 tot 2 maanden overleven.

Parasiterende nematoden, zoals aaltjes, zijn afhankelijk van een gastheer. Deze soort nematoden leven als parasieten op planten of dieren. Om te overleven is het belangrijk dat er larven in de bodem aanwezig zijn. Een paaltje moet binnen 72 uur een gastheer vinden om zich te kunnen voeden. Bovendien is het belangrijk dat de bodem vochtig blijft, zodat de rondworm zich kan voortbewegen. In optimale condities is de levensduur van aaltjes ongeveer zes weken.

Hoe werken aaltjes?

Aaltjes herkennen hun prooi aan de geur. Om te overleven gaan ze actief naar een gastheer. Ze dringen de insectenlarve binnen via de lichaamsopeningen, zoals de mond, anus of luchtgaten.

Op het moment dat een aaltje is binnengedrongen, wordt de gastheer geïnfecteerd met een bacterie. Deze bacterie vermenigvuldigt zich, waardoor het insect uiteindelijk sterft. De aaltjes voeden zich van binnenuit in het insect. In het dode lichaam vermenigvuldigen de aaltjes zich, waardoor de bacterie zich kan verspreiden naar nieuwe nematoden.

Dit proces gaat door zolang er insectenlarven aanwezig zijn. Wanneer er geen prooi meer aanwezig is zullen de aaltjes uiteindelijk sterven.

Hoe kun je aaltjes gebruiken?

Afhankelijk van de plaag kunnen specifieke soorten aaltjes worden toegepast. Voor het optimale resultaat is het daarom belangrijk om de juiste aaltjes in te gebruiken. De aaltjes worden veelal geleverd in een zakje dat lijkt op poeder. Deze dient vermengd te worden met water en aangebracht worden op het beoogde oppervlakte.

• Bepaal met welke soort plaagdier je te maken hebt. De aaltjes die je het beste kunt gebruiken, zijn afhankelijk van het soort larve.
• Vermeng de meelachtige stof met water. De optimale verhouding is afhankelijk van het aantal aaltjes en het oppervlakte. Volg de instructies van de fabrikant voor het optimale resultaat.
• Zorg ervoor dat de concentratie goed is opgelost en vermengd met het water. Roer of wals alles goed samen, zodat de aaltjes gelijkmatig zijn verdeeld in het water.
• Gebruik een gieter, plantenspuit of drukspuit om het mengsel aan te brengen. Verdeel de aaltjes gelijkmatig over de bodem.

Let op: lees altijd voor het gebruik de gebruiksaanwijzing van de fabrikant.

Wanneer aaltjes uitzetten?

De ideale maanden om aaltjes in te zetten bij de bestrijding is van eind maart t/m eind mei en van juli t/m eind september.

Het beste kunnen de aaltjes worden uitgezet op een bewolkte dag of rond avondschemering. De temperatuur is tevens van belang. De ideale temperatuur is afhankelijk van de soort aaltjes. Over het algemeen is de ideale temperatuur tussen de 5 en 30 °C.

Bij te hoge temperaturen kunnen de aaltjes uitdrogen of oververhit raken. Dit leidt tot een afname van de productiviteit of zelfs de dood. Bij te lage temperaturen kunnen de aaltjes bereiken.

Zorg er bij het uitzetten voor dat de bodem vochtig is. Hierdoor kunnen de aaltjes zich goed voortbewegen. Houdt ook na het uitzetten van de aaltjes de bodem vochtig. Beperk het gebruik van kunstmeststof, hierdoor kunnen de aaltjes sterven.

Let op: aaltjes zijn beperkt houdbaar. Na de houdbaarheidsdatum verliezen ze hun effectiviteit. Gebruik daarom de aaltjes zo snel mogelijk na ontvangst. Aaltjes kunnen in de koelkast worden bewaard bij een temperatuur van 5-8°C.

Hoe snel werken aaltjes?

Over het algemeen worden aaltjes gekenmerkt door een snelle werking. Na het uitzetten van de aaltjes beginnen ze al binnen 2-3 dagen met het binnendringen van de larven van de plaaginsecten. Het afscheiden van de bacteriën en het doden van de insectenlarve duurt enkele dagen tot een week.

De snelheid waarmee de aaltjes hun werk doen is afhankelijk van diverse factoren. Zo leidt een overdosering over het algemeen sneller tot resultaat. Daarnaast kan de effectiviteit ook worden beïnvloed door de temperatuur, vochtigheid en aanwezigheid van andere organismen. In de regel is er in twee weken vaak al resultaat te zien.