Hoe kun je onkruid verwijderen?

Onkruid is een veelvoorkomend probleem. Tussen de bestrating, in de tuin en in het gazon kan er snel onkruid opduiken. Onkruid neemt voedingsstoffen en water weg waardoor planten kunnen verstikken. Daarnaast ziet onkruid er meestal onverzorgd uit. Als je onkruid niet op tijd verwijdert, kan het zich razendsnel verspreiden.

In dit artikel vertellen we alles wat je moet weten over het verwijderen van onkruid. We vertellen hoe je verschillende onkruid kunt herkennen. Daarnaast ontdek je de beste methoden om onkruid te verwijderen en hoe je voorkomt dat onkruid terugkomt.

Wil je direct aan de slag met het verwijderen van onkruid? In onze webshop vind je verschillende onkruidverdelgers waarmee je onkruid snel en eenvoudig kunt bestrijden.

Wat is onkruid?

Onkruid is een verzamelnaam voor planten die groeien op ongewenste plekken. Meestal zijn dit wilde planten die spontaan opkomen in tuinen, gazons of tussen de bestrating. Deze planten concurreren met gewenste planten om ruimte, voeding, water en zonlicht.

De definitie van onkruid is subjectief. In principe kan elke plantensoort als onkruid bestempeld worden. Wat voor de één onkruid is, vindt de ander een mooie plant. Over het algemeen hebben onkruiden bepaalde eigenschappen waardoor ze zich snel verspreiden en soms moeilijk te bestrijden zijn.

• Snelle groei: Veel onkruiden groeien sneller dan gekweekte planten, waardoor ze concurreren om water, voedingsstoffen en zonlicht.
• Hoge zaadproductie: Onkruid produceert vaak duizenden zaden die jarenlang kunnen overleven in de bodem.
• Eenvoudige verspreiding: De zaden kunnen zich eenvoudig verspreiden via wind, water, dieren of mensen. De wortels kunnen zich ook ondergronds uitbreiden.
• Sterkte wortelstructuur: Veel soorten onkruid hebben diepe of uitgebreide wortelsystemen die moeilijk volledig te verwijderen zijn.

Over het algemeen kan er onderscheid worden gemaakt tussen eenjarig onkruid en meerderjarig onkruid. Eenjarig onkruid voltooit zijn levenscyclus binnen één jaar. Het groeit, bloeit, zaait zich uit en sterft vervolgens af. Meerjarige onkruiden komen elk jaar opnieuw op en zijn vaak moeilijker te bestrijden. Ze overleven de winter dankzij sterke wortels of ondergrondse uitlopers.

Hoe ontstaat onkruid?

Onkruid ontstaat door de verspreiding en ontkieming van zaden of door de groei van wortelstokken en uitlopers. In principe kan onkruid overal groeien waar voldoende licht, water en voedingsstoffen aanwezig zijn. Onkruiden zijn zeer efficiënte planten die zich razendsnel kunnen vermenigvuldigen. Dit komt door hun sterke aanpassingsvermogen. Dit maakt dat onkruid zeer hardnekkig kan zijn.

Over het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen wortelonkruid en zaadonkruid. Het verschil zit in de manier waarop ze zich voortplanten en verspreiden.

Wortelonkruid

Wortelonkruiden zijn planten die zich via wortelstokken, uitlopers of knollen verspreiden. Dit zorgt ervoor dat ze lastig te bestrijden zijn. Dit soort onkruid kan zich ondergronds razendsnel verspreiden en grote delen van de tuin overnemen.

Wortelonkruiden hebben vaak diepe of wijdverspreide wortels die moeilijk volledig te verwijderen zijn. Als er een klein stukje wortel achterblijft, kan de plant opnieuw uitlopen. Planten zoals zevenblad, heermoes en akkerdistel zijn voorbeelden van wortelonkruid.

Zaadonkruid

Zadenonkruiden verspreiden zich voornamelijk door zaadproductie. Ze groeien snel, bloeien vaak binnen enkele weken en produceren enorme hoeveelheden zaad. Sommige zaden blijven jarenlang in de bodem kiemkrachtig en kunnen ontkiemen zodra de omstandigheden gunstig zijn.

Zaadonkruid kan worden verspreid via de wind, water, dieren en zelfs tuingereedschap. Voorbeelden van zaadonkruid zijn paardenbloemen, vogelmuur, duizenknoop en klaproos.

Wat zijn de meest voorkomende soorten onkruid?

Onkruid is er in vele soorten en vormen. Elk type onkruid heeft zijn eigen manier van ontwikkeling en verspreiding. Dit is van invloed op de aanpak voor het verwijderen van onkruid.

De meest voorkomende soorten onkruid in Nederland en België zijn:

• Paardenbloem (Taraxacum officinale): De paardenbloem staat bekend om zijn pluizige zaadpluizen die door de wind worden verspreid. Paardenbloemen hebben ook een penwortel maar verspreidt zich primair via zaad
• Brandnetel (Urtica dioica): Is bekend om zijn brandharen, groeit vooral op stikstofrijke bodems en verspreid zich via wortelstokken en zaden.
• Zevenblad (Aegopodium podagraria): Berucht wortelonkruid met witte schermbloemige bloemen dat zich via ondergrondse uitlopers snel verspreidt en in tuingrond zeer algemeen voorkomt.
• Vogelmuur (Stellaria media): Wordt gekenmerkt door kleine witte bloemetjes en lichtgroene zachte blaadjes. Groeit vrijwel het hele jaar door en komt in bijna elke tuin voor.
• Heermoes/Paardenstaart (Equisetum arvense): Hardnekkig onkruid die wordt gekenmerkt door de gelede stengels. Heeft diepe ondergrondse wortelstokken die tot wel 2 meter diep kunnen groeien.
• Kleefkruid (Galium aparine): Plant die zich zowel via zaden als ondergrondse delen kan verspreiden.
• Madeliefje (Bellis perennis): Kleine plant met witte bloemen met geel hart die het hele jaar door kan bloeien. Komt met name voor in gazons en grasvelden.
• Weegbree (Plantago): Inheemse wilde plant die zich verspreidt via de wortels. Te herkennen aan de ovale bladeren in een rozet.
• Herderstasje (Capsella bursa-pastoris): Herkenbaar aan de driehoekige zaaddoosjes en rozet van bladeren aan de basis.
• Akkerdistel (Cirsium arvense): Verspreid zich zowel via zaden als via ondergrondse wortels en is zeer moeilijk te bestrijden.

Lees ook: in totaal zijn er duizende soorten planten die als onkruid beschouwd kunnen worden. In ons artikel over onkruid herkennen lees je meer over deze onkruiden.

Lees het artikel »

Hoe kun je onkruid verwijderen?

Onkruid kan erg vervelend zijn. De snelle verspreiding zorgt ervoor dat het andere planten in een mum van tijd kan overwoekeren. Om de verspreiding te stoppen is het belangrijk om het onkruid tijdig te verwijderen.

Er zijn verschillende manieren om onkruid te verwijderen. De meest effectieve aanpak is afhankelijk van het soort onkruid en de plaats. Over het algemeen is het belangrijk om onkruid met wortel en al te verwijderen. Zo voorkom je dat de plant kan doorgroeien en het onkruid terug kan komen.

Handmatig onkruid wieden is een milieuvriendelijke manier om je tuin onkruidvrij te houden. Dit werkt vooral goed bij kleinere oppervlakken en hardnekkige wortelonkruiden. Het handmatig trekken van onkruid is een tijdrovende klus. Om het werk eenvoudiger te maken kun je ook gereedschap gebruiken, zoals een schoffel, onkruidsteker, voegenkrabber of borstel om het onkruid met wortel te verwijderen.

Het verwijderen van onkruid kan ook door de ongewenste planten te verbranden. Met een gasbrander of elektrische onkruidbrander kun je de plant zodanig verhitten zodat deze afsterft. Met name voor grote oppervlakte is deze methode erg geschikt.

Een hogedrukreiniger kan ook een effectieve manier zijn om onkruid te verwijderen. Dit werkt met name goed voor het verwijderen van onkruid tussen tegels. Het gebruik van een hogedrukspuit is niet zonder risico. De krachtige waterstraal kan de voegen en tegels beschadigen. Hierdoor wordt het materiaal poreus, waardoor algen en schimmels kunnen hechten waardoor groene aanslag kan ontstaan.

Onkruid verwijderen tussen bestrating

Onkruid komt vaak voor op opritten, terrassen en grindpaden. De ongewenste planten groeien vaak tussen de voegen van tegels, stenen en klinkers. Hierdoor is het lastig om het onkruid goed te verwijderen.

Met een voegenkrabber of borstel kan het onkruid tussen de voegen vandaan worden gehaald. Bij deze manier van onkruid verwijderen blijft de wortel meestal zitten. Hierdoor kan het onkruid snel terugkomen.

Voor het verwijderen van onkruid tussen bestrating is het gebruik van een onkruidverdelger vaak effectiever. De verdelger wordt via de bladeren en/of wortels opgenomen door de plant waardoor deze volledig afsterft. Hierdoor komt het onkruid niet snel meer terug.

Onkruid verwijderen in de tuin

Planten groeien op plekken waar licht, water en voedingsstoffen aanwezig zijn. In de tuin is er vaak voldoende ruimte voor onkruid om te ontkiemen. De voedingsrijke bodem zorgt ervoor dat onkruid zich snel kan ontwikkelen. Als onkruid niet regelmatig wordt verwijderd, kan het snel de overhand krijgen. Bovendien kan onkruid schade toebrengen aan tuinplanten wanneer ze gaan concurreren.

Onkruid komt met name voor in moestuinen, bloemperken en borders. Het onkruid kan worden verwijderd door deze handmatig te worden. Daarnaast helpt het ook om regelmatig te schoffelen en te steken.

Om onkruid in tuinen te verwijderen kan er ook gebruikgemaakt worden van onkruidverdelgers. Deze zijn ontwikkeld om verschillende soorten onkruid aan te pakken, zonder tuinplanten te beschadigen.

Onkruid verwijderen in het gazon

Onkruid komt regelmatig voor in gazons. Ze zorgen ervoor dat de groei van het gras wordt belemmerd en het kan je gazon een onverzorgde uitstraling geven. Met name op kale plekken in het gras krijgen onkruidzaden de ruimte om zich te ontkiemen. Door tijdig in actie te komen kun je voorkomen dat het onkruid zich in het hele gazon kan verspreiden.

Het verwijderen van onkruid in het gazon is erg lastig, aangezien je het gras niet wilt beschadigen. Hiervoor kun je selectieve onkruidverdelgers inzetten. Deze zorgen ervoor dat onkruid wordt verdelgd, zonder het gras aan te tasten. Zo kun je het gras mooi groen houden.

Wat zijn natuurlijke bestrijdingsmiddelen tegen onkruid?

Onkruidverdelgers kunnen verschillende werkzame stoffen bevatten. Sommige herbiciden zijn chemisch zoals glyfosaat, amitrol, diquat en paraquat. Er zijn ook onkruidverdelgers die gebruikmaken van natuurlijke alternatieven zoals azijnzuur en pelargonzuur (nonaanzuur).

Er zijn verschillende manieren om onkruid te bestrijden op een milieuvriendelijke methode.

• Kokend water: Giet kokend water direct over het onkruid. Door de hitte barsten de plantencellen en sterft het onkruid snel af. Dit werkt vooral goed bij jong onkruid. Zorg er wel voor dat je geen omliggende planten raakt, want kokend water maakt geen onderscheid tussen onkruid en gewenste planten.
• Zout: Los ongeveer 20 gram zout op per liter kokend water en giet het over het onkruid. Dit is vooral effectief tegen hardnekkige soorten. Je kunt ook wat zout direct tussen de tegels strooien om onkruidgroei te remmen. Let op: zout kan de grond verzuren en schadelijk zijn voor andere planten.
• Baking soda: Meng 5 eetlepels bakpoeder met heet water in een emmer en giet of spuit het mengsel met een plantenspuit over het onkruid. De bakpoeder veroorzaakt uitdroging van het plantenweefsel waardoor het onkruid dood gaat.

Wanneer moet je onkruid laten staan?

Onkruid wordt vaak gezien als ongewenste plantengroei die je zo snel mogelijk moet verwijderen. Maar wist je dat onkruid ook voordelen kan hebben? Sommige onkruiden dragen bij aan de biodiversiteit, verbeteren de bodemkwaliteit en bieden voedsel voor insecten.

In bepaalde situaties is het laten staan van onkruid zelfs beter dan het verwijderen ervan. Overweeg om delen van je tuin te wijden aan een meer natuurlijke benadering. Op plekken waar het geen andere planten overwoekert kan het geen kwaad om onkruid te laten staan.

Hoe kun je onkruid voorkomen?

Onkruid voorkomen is vaak effectiever dan het later te verwijderen. Met de juiste aanpak kun je de groei en verspreiding van onkruid aanzienlijk verminderen.

De onderstaande tips kunnen je helpen om onkruid te voorkomen.

• Mulchen: Breng een laag (5 á 10 cm) organisch materiaal (zoals houtsnippers, cacaodoppen en boomschors) aan om de groei van onkruid te onderdrukken. Mulchen helpt ook om vocht in de bodem te behouden en de bodemkwaliteit te verbeteren.
• Worteldoek aanbrengen: Leeg worteldoek aan onder borders en paden om onkruidgroei te voorkomen.
• Gebruik voegzand: Vul voegen tussen tegels, stenen en klinkers met polymeerzand. Dit laat water door, maar voorkomt de groei van onkruid.
• Verticuteren: Verwijder mos en viltlaag uit gazons door verticaal te verticuteren in het voorjaar of najaar. Prik daarna gaten in de bodem om te zorgen voor een betere waterafvoer.
• Maaien: Zorgt dat het gras minimaal 3-4 cm hoog is. Te kort maaien geeft onkruid meer zonlicht en ruimte om te groeien.
• Plant bodembedekkers: Plant bodembedekkers om ervoor te zorgen dat onkruid minder ruimte krijgt om te groeien.